Wraz z początkiem nowego roku udostępniane zostają raporty zawierające rankingi najlepszych, pod względem zdrowotnym, diet. Na forach internetowych można znaleźć mnóstwo informacji o „najlepszych sposobach na odchudzanie”, które niestety bardzo często nie są dla nas korzystne. Decydując się na konkretny sposób odżywiania należy sięgać po sprawdzone i udowodnione naukowo informacje. Przy ocenie diet eksperci biorą pod uwagę wiele kryteriów, m.in. korzyści zdrowotne krótko i długoterminowe, pokrycie zapotrzebowania na składniki odżywcze, czy też wpływ diety na zmniejszenie rozwoju chorób cywilizacyjnych.
1. Dieta śródziemnomorska
Dieta ta, oparta jest na spożywaniu – przede wszystkim: całe ziarna zbóż, warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, orzechy. Podstawowym źródłem tłuszczu w diecie jest oliwa z oliwek. Dietę charakteryzuje duże spożycie ryb, umiarkowane spożycie białego mięsa oraz jaj oraz małe spożycie mięsa czerwonego. W umiarkowanych ilościach spożywane są przetwory mleczne tj. jogurt, sery. Dobrze zbilansowana dieta śródziemnomorska, dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych: węglowodanów, białek, tłuszczów, witamin, składników mineralnych oraz błonnika. Analiza struktury diety śródziemnomorskiej, wykazała zawartość wielu bioaktywnych substancji ochronnych tj. selen, glutation, likopen, NNKT, antyoksydantów: szczególnie resweratrol pochodzący z wina, polifenole z oliwy z oliwek, witaminy E i C, beta-karotenu, fitoestrogenów. Związki te wykazują korzyści związane z niższym ryzykiem zachorowalności na raka. Dieta śródziemnomorska zajęła pierwsze miejsce w rankingu ponieważ opiera się na produktach korzystnych dla zdrowia, jest łatwa i praktyczna w stosowaniu, a wyniki badań potwierdzają, że pomaga w prewencji chorób cywilizacyjnych, przyczyniając się do wydłużenia życia.
Dieta DASH została wymyślona podczas badania „Dieta w leczeniu i zapobieganiu nadciśnienia” (Dietary Approaches to Stop Hypertension). Okazało się, że zastosowana w tym badaniu dieta eksperymentalna (bogata w produkty zawierające dużo wapnia, potasu, magnezu i błonnika, a ograniczała produkty zawierające nasycone kwasy tłuszczowe, izomery trans i sól), jest skuteczna w obniżaniu ciśnienia ale także w prewencji nadciśnienia. Dieta DASH ma podobne założenia co diety śródziemnomorskiej, dlatego zalecana jest wszystkim, nie tylko osobom cierpiącym na nadciśnienie.
Jest to tzw. elastyczna dieta wegetariańska, bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, w której dominującym źródłem białka są produkty roślinne, głównie nasiona roślin strączkowych, a produkty mięsne są ograniczane, ale dozwolone od czasu do czasu. Można w niej spożywać też takie produkty białkowe, jak: produkty mleczne, jaja i ryby. Academy of Nutrition and Dietetic określa, że “dobrze zaplanowana dieta wegetariańska, w tym wegańska, jest zdrowa, zapewnia wystarczające składniki odżywcze i może mieć pozytywny wpływ na zdrowie, ochronę i radzenie sobie z wybranymi chorobami”.
W rankingu najlepszych diet 2020 roku w ścisłej czołówce nadal bez zmian, na szczycie królują te same diety co rok temu. Natomiast warto również wspomnieć o najgorszych dietach, wsród których wyróżniono na pierwszych miejscach dietę Dukana (w rankingu najgorszych diet powtarza się niezmiennie od kilku lat), dietę ketogeniczną oraz dietę Whole 30 - polegającą na eliminacji całych grup produktów niezgodnych z organizmem.
